«Кеңістік» концепті Шаһкәрім шығармаларында көркемдік мазмұны кең, өрісті, өз ішіне мәндік үлкен жүк арқалаған сипатында көрініс табады. Кеңістікті қабылдау – қоршаған табиғи ортаның көркем бейнесін, заттар мен құбылыстардың көлемі мен кеңдігін қабылдау, олардың арасалмағын, арақатынасын шамалау. Мақалада көркемдік дискурсте кеңістікті қабылдау Шаһкәрімнің авторлық бейнесі арқылы зерделенеді.

Тілдің тіршілік етуі, қарыштап дамуы, ең бастысы, оның қатынас құралы бола алуымен тығыз байланысты. Тілдің бұл қызметін коммуникативтік (қатынасымдық) функция (қызмет) деп атауға толық негіз бар. Адам тілді өзін қоршаған ортадан, қауымнан, күнделікті өмір сүру барысында тілдік қатынасым, тілдесім, пікірталас үдерісінде үйренеді. Тіл тек қатынас құралы ғана емес, сонымен бірге белгілі бір қоғамда өмір сүріп жатқан, адамдар тобының, халықтың тарихимәдени, ділдік, танымдық байлығының да көрінісі.

Тәуелсіздік кезеңіндегі әзірбайжан баспасөзінде авторлық терминологияны зерттеу. Ол трендтердің қалыптасуына, терминологиялық нормаға ерекше назар аударады. Ол кірме сөздерін, олардың эквиваленттерінің болуы немесе болмауы әзірбайжан тілінде ескереді. Баспасөзде белгілі бір уақыттың бұзылуы көрсетілді, оларды жою үшін нақты шешім ұсынылды. Қазіргі газеттер мен журналдардағы тілдің лексикалық-грамматикалық құрамын талдауды жүргізген кезде авторлық азербайжандық басылымның тарихына сілтеме жасайды Фактілерді талдау негізінде автор авторлық әдебиеттің терминологиялық негізін байытуға және оның құрылымдық-семантикалық дамуын жеделдетуге мүмкіндік беретін заманауи ария ақпаратының қасиеттерін көрсетеді. Автордың әдеби тілде терминдерді қалыптастыру үрдісі өршіп келе жатқан сипатқа ие екендігін көрсетеді.

Мақалада кинематографияның маңызды мәселесі қарастырылады. Көрнекі сөздің семантикалық деңгейі және тілдің метафоралық элементтері туралы кейбір қызықты ұғымдар. Шын мәнінде, өздерінің әдеттегі мәндеріне қосымша мақалалар басқа мағынаға ие болғаны, бұл сонымен қатар поэзия мен кинематографияға семантикалық көзқарасты тудырады.
Поэзия мен экрандық мәтіндердегі әртүрлі горизонттарды салыстыру әрқашан бірдей нәтиже береді. Көлденең сызықтағы сөздер сөзге айналды; өрнектерді біріктіру кинотеатрда сөйлем жасайды; және сөйлем нақты идеяға айналады.

Мақала әзірбайжан тіліндегі шетелдік сөздерді алу процесінің сипаттамасына арналған. Түркі және Еуропа мемлекеттері арасындағы қатынастардың дамуы тіларалық өзара әрекеттесуге ықпал етеді.
Қазіргі кезде терминдер бір тілден екінші тілге ауысуда. Бұл процесс әзірбайжан тілінде де жүзеге асырылады, атап айтқанда, оған еуропалық шыққан сөздер мен терминдер қатысады.

ХХ ғасырдың басындағы терминжасам ұстанымдарынан бүгінгі таңда қазақ Тіл білімі үшін алатын тұстар мол. Сол кезде қабылданған аса мол терминдерді қайта қарап шығып, іріктеп, саралап, қолданысқа енгізуге болады. Мақалада осы айтылғандар дәйекті мысалдармен көрсетіледі.

Мақалада IX – XII ғасырларда өмір сүрген түркі ғалымдарының еңбектері, сондай-ақ 13 ғасырда пайда болған түркі тілдес ғылыми стильдің негізгі деректері талданған. Ибн Васа ибн Түрік, әл-Фергани, әл-Хорезми, әл-Хатиб әлБагдади, Ахмед Ибн әл-Хасан Абу Саид әл-Бардай, Әбу Әли Бардай, Әбу Хусейн Якуб ибн Мұса әл-Ардавили, Абу Абдуллаһ Әл-Хусейн ибн Абдул-әл-Урмави, Әбу Абдулла Мұхаммед ибн Бакувей Бакуви араб тілінде сол кезеңнің талабына сай жазған, бірақ тарихи дереккөздер мен олардың еңбектеріндегі пікірлер олардың түркіге қатыстылығын дәлелдейді. Кейінгі жылдары олардың отандастары бұл шығармаларды түркі тілдерінде түсіндірді, ал ғасырлар бойы бұл еңбектер Шығыстағы түрлі ғылыми салалардың негізгі кітаптары болып саналды.
Түркі ғалымдары әлемдік ғылымда көрнекті орын алады. Көрнекті ғалымдар: әлФараби, әл-Бируни, әл-Фергани, Насыр ад-Дин ат-Туси және басқалар Таяу Шығыс ғылыми мектебінің жетекші өкілдері, сонымен қатар математика, астрономия, геология, геодезияға байланысты маңызды еңбектердің авторлары, медицина және басқа ғылымдар. Кейіннен бұл еңбектер Еуропадағы ғылымның дамуына түрткі болды және қазіргі ғылымның қалыптасуының негізгі қайнар көзі болды.

Мақалада қазақ тілінің ұрпақаралық және ұрпақішілік берілу мәселелері қарастырылады, сондай-ақ «ана тілі» ұғымының мәні және оның тілдік сәйкестілікке қатынасы қазақ тілді респонденттер мысалында ашып көрсетіледі.

Еңбекте графика түрі алмасу кезіндегі әліпби жасау мәселесі зертеледі; әліпби жасаудын ұстанымдары ұсынылады; олар сингармофонологиялық түркі (қазақ) тілінің ерекшеліктерне байланысты талқыланады.