Кәсіби мәтіндер – мамандыққа қатысты лексикалық минимумдарды қамтитын, белгілі бір мамандықты игеру үшін қажет кәсіби білім беретін күрделі қатысымдық бірлік. Әр сала бойынша білім алатын студенттер өздерінің таңдаған мамандықтарына қатысты мәтіндермен жұмыс істеу кезеңінде терминдерді өте жақсы қабылдайды және олармен қызыға жұмыс істейді. Осыған орай қазақ тілі сабағында көбінесе мамандығына қатысты кәсіби мәтіндермен жұмыс жүргізіледі. Кәсіби мәтінмен жұмыс жүргізудің мақсаты – студенттің мәтінді практика жүзінде игеруін жүзеге асырып, байланыстырып сөйлеу дағдысын қалыптастыруға икемдеу. Кәсіби мәтіндер – мазмұндық, тақырыптық тартымдылығымен ерекшеленіп, пәрменді лексика нормасына құрылған, мамандыққа қажетті ақпаратқа толы, кәсіби терминдері мол, студенттердің білім деңгейіне сай болуы шарт.
Мақалада кәсіби тілдік құзіреттілікті дамыту бойынша қызметтік міндеттердің түрлері келтірілген. Кәсіби мәтіндер – бұл белгілі бір мамандықты дамыту үшін қажетті мамандыққа байланысты сөздік минимумды қамтитын кәсіби бірлескен кәсіптік оқыту бөлімі. Әр салада білім алған студенттер өздері таңдаған мамандығына байланысты мәтіндермен және олармен жұмыс жасауды жақсы біледі. Кәсіби мәтіндер мазмұны, тақырыптық тартымдылығы студенттерге мамандыққа, кәсіби терминдерге қажетті толық ақпаратпен, тиімді лексика нормаларында құрылған білім деңгейіне сәйкес келуі керек.

Якут орфографиясының қалыптасуы мен дамуындағы жалпы тенденциялар өте күрделі, мөлшерсіз кезеңділікпен, орфографиялық принциптерді дамытудағы алдыңғы кезеңдердің тәжірибесін белсенді түрде игерумен, жазба әдеби тілдің объективті стихиялық нормалаудан ғылыми негізделген тұрақтылыққа көшуімен сипатталады. Якут орфографиясының әр даму кезеңінің сапалық бірегейлігін пайымдау қазіргі кезде якут орфографиясын реформалаудың қажеттілігі жоқ екендігін көрсетеді. Бұл мақала якут тілінің орфографиясының қазіргі жағдайына арналған. Якут тілінің орфографиялық сөздігінің республикадағы тілдік ахуалдың заманауи шындықтарына жауап беруге арналған жаңа басылымына ерекше назар аударылды.

Қазақстандағы тілдік байланыс пен екі тілділік нәтижесінде қолданылатын мыңдаған сөз қазақ лингвистерін қазақ тілінің өміршеңдігі туралы ойлануға мәжбүрлейді. Экономикалық, саяси байланыстар, ғылыми-техникалық даму және түрлі техникалық құралдарды пайдалану мүмкіндігі сөздердің таралуына және бұқаралық ақпарат құралдары арқылы таралуына әсер етеді, гибридтену процесінде қазақ тілінде кірме сөздерді пайдалануға тікелей әсер етеді. Гибридтену процесінде тілдің екі түрі: донор тілі және реципиент тілі іске қосылуы мүмкін. Мақалада қазақ тіліндегі гибридтік сөздердің бірнеше үлгілері мен типтері берілген.

Бұл жұмыста А.Байтұрсынов пен Е.Омаровтың тұтас каскадты жиынтықтарындағы дыбыстарды жүйелік кестелер түрінде және латын қарпімен белгіленген қазақ тілі фонетикасын компьютерлік зерттеуге арналған қолданбалы бағдарламалар пакеті түрінде өңделген бағдарламалық қамтамасыз ету негізінде құрылған тұтас каскадты жиынтықтар сипатталған.

Сөз сөйлеу мәдениеті деп біз сөздерді сөйлеудің дұрыстығын, қатынастық лайықтылығын, дәлдігін, ойға қонымдылығын, анықтығы мен түсініктілігін, тазалығын, мәнерлілігін, әр түрлілігін, естілуге жағымдылығы мен орындылығын айтамыз. Сөздің тазалығы – оның ішінде артық, керексізсөздердің, өнегесіз, былапыт сөздердің жоқтығы. Дұрыс сөйлей білген адам өз ойын, айтқанын тыңдаушыға толық түсіндіре біледі. Ел алдында шебер, шешен сөйлеу көп еңбектену, оқып, үйренуді талап етеді.
Мақала көпшілік алдында сөйлеу мәдениеті мәселесіне арналған, қазіргі әлеуметтік сұраныс мәселелерінің бірі ретінде сөйлеушіні білдірудің маңызды құралы ретінде қарастырылады.

Символ – бұл сезім арқылы танылатын бір нәрсе. Ол интуивті түрде ғана танылатын белгілі бір идеяны арқалайды. Символ өз мағынасын ұзақ уақыт мөлшерінде сақтай алады және көптеген адамдар үшін тұрақты сипатқа ие болды. Символ интуитивтілігінің негізінде белгілі бір рауионалды бастама бар, бұл символда жалпы және тұрақты сипатқа ие және оны түсінікті етеді. Символдың рациональды сипатын қарастыру оны ең алдымен «лингвис-тикалық символ», яғни тіл, сөйлеу негізінде қарастырудан басталады. Бұл жағдайда ол тілдік нысана ретінде қаралады. Бұл мақалада автор символдық таңбалардың этномәдени ерекшеліктерін көрсетеді.

Жаңа терминдердің қалыптасуы екі жақты мазмұнды ақпаратты табуға мүмкіндік береді. Терминдердің қалыптасуында термин жасаудың екі әдісінің - лексикалық және семантикалық жиынтығы байқалады, бұл кезде шет тілінен бір ұғымды терминологиялық бірлік пен көп компонентті термин ұғыммен бірге алынады. Белгілі бір саланың немесе ғылымның терминдік-эпонимдері қалыптасқан сөзжасамдық модельдерге сәйкес қалыптасады, жалпы тілден алынған сөздердің терминологиясына, олардың семантикалық түрленуіне – мағыналардың таралуына немесе кеңеюіне, сөздердің мағынасын қайта қарастыруға, шет тілін меңгеруге немесе іздеуге негізделген.
Мақала зерттеуге, сипаттауға, жүйелеуге және көп өлшемді классифика-цияға, сонымен қатар эпоним-терминдердің қызмет ету ерекшеліктеріне арналған.

Жалпы Шығыс Қазақстан өңірі топонимдері мүлдем зерттелмеді деп айтуға болмас, дегенмен жүйелі түрде зерттеу тақырыбына айналған емес. Сондықтан алдағы уақыттарда ресми орындар бола ма, жоғары оқу орны бола ма арнайы осы мәселені ғылыми жоба ретінде ала отырып, экспедициялық жұмыстар жүргізіліп, жинақталған материалдарды ғылыми тұрғыдан талдай отырып, тарихпен байланыстыра зерттеу арқылы «Шығыс Қазақстан өңірінің жер-су атаулары» тақырыбында этнолингвистикалық сөздік шығару ұжымдық түрде орындалар жұмыстың бірі. Ономастикалық атаулар қалыпты сөздер тәрізді белгілі ұғым, дербес лексикалық мағына білдірмегенмен, оның берер мағлұматы мол.
Қазақ тілінің бай ономастикалық қорының топожүйесінде қазақ этно-сына қатысты орасан мол этнотанымдық ақпарат жинақталған. Өңірлік топонимдер этнотанымдық, лингвотарихи, этномәдени тұрғыдан сол аймаққа қатысты ғана емес, сонымен қатар жалпы қазақ топожүйесіне қатысты да мол материал көзі. Бұл топтағы атаулар аталған өңірдегі жергілікті тұрғындардың өмір тіршілігінен, тарихи-әлеуметтік, тарихи-лингвистикалық тұрғыда мол деректер береді.

Соңғы жиырма жыл ішінде геология саласы бойынша онға жуық қазақша-орысша терминологиялық сөздік жарық көрді. Бұл сөздіктердің бұрын шыққан сөздіктерден өзіндік ерекшеліктері, сондай-ақ кемшін тұстары бар. Мақалада осы сөздіктерге қысқаша шолу жасалып, жаңа терминдер мен терминдік қолданыстардың лексикографиялану, оларды біріздендіру жайы сөз етіледі.
Мақалада геология саласы бойынша жарық көрген екі тілді қазақша-орысша терминологиялық сөздіктер, олардағы терминдер мен терминдік тіркестердің құрамы, көлемі, жаңа терминдердің берілуі, қолданыстан шығуы, кейінгі сөздіктермен салыстырғандағы өзгерістері, жарыспалылық сынды мәселелер қарастырылады.