ҚАЗІРГІ ҚАЗАҚ РАДИОСЫНЫҢ ПРАГМАЛИНГВИСТИКАСЫ

Қазақ радиосының прагмастилистикасын зерттеу ҿзекті мҽселе болып отыр. Осы кҥнге дейін радио тарихы, ҽр кезеңдегі жанрлық сипаттары зерттеліп келгенімен, бағдарламаларының прагматикасы мен стилистикасы зерттеу нысаны болмаған. Радио прагмастилистикасының ҿзекті мҽселеге айналуына тағы бір себеп радиожурналистиканың жаңа бағытта дамуы: жанрлардың тҥрленуі, жаңалықтардан гҿрі тақырыптық бағдарламалардың кҿбеюі, сазды-ҽуенді бағдарламалар санының артуы, сҽйкесінше диалогтің кҿбеюі, сондықтан публицистикалық стильден ауызекі стильдің басымдылыққа ие болып келе жатқаны да белгілі. Қазіргі қазақ радиосының қазақ ҧлттық ҽдеби тілінің дамуына тигізетін зор ықпалы бар. Қазақ радиосына қазіргі заманауи технологиялардың масс-медианың ығыстырылуына жол бермей ҿзінің бҧқаралық ақпараттық мҽні мен мҽртебесін сақтап қалу ҥшін ҿзінің тарихи миссиясын жан-жақты сақтап келеді. Мақалада қазіргі қазақ радиосының прагмастилистикалық ерекшеліктері мен басқа масс-медиа тҥрлерінен ҿзгеше сипаттамалары қарастырылу кҿзделеді. Қазақ радиосында берілетін бағдарламалар бҥгінгі радионың тілдік ерекшеліктеріне, бағдарламалардың прагматикасына, стильдік ҿзгешеліктеріне сҽйкестігі қарастырылады. Жҥргізушінің аудиторияға (адресатқа) қандай тілдік амалдарды пайдалану арқылы прагматикалық мақсатын жҥзеге асыратыны талқыланады.

1. Ҽлкебаева Д.А. (2007) Қазақ тілінің прагмастилистикасы. – Алматы: Зият-Пресс, – 16 б.

2. Ҽлкебаева Д.А. (2007) Қазақ тілінің прагмастилистикасы. – Алматы: Зият-Пресс, 2007. – 17-18 б.

3. Волков В.В. (2019) Основы филологии. Антропоцентризм, языковая личность и прагмастилистика текста. Учебное пособие / В.В. Волков. - Москва: Флинта, 2019. – С. 148

4. Кормилицына М.А. (2010) Актуализация линии «автор-читатель» как одна из тенденций развития языка современной прессы // Стилистика сегодня и завтра: медиатекст в прагматическом, риторическом и лингвокультурологическом аспектах: докл. Междунар. науч. конф., – Москва, 28-30 октября 2010 г. – М., 2010. – С. 125-131

5. Кальмайер В. (2006) Использование различных видов диалога на телевидении (прагматический анализ немецких телепередач) // Язык как объект междисциплинарного исследования. – М., 2006. – С. 385-389

6. Нестерова Н.Г. (2007) Радиодискурс и радиотекст: к вопросу о специфике // Системное и асистемное в языке и речи. – Иркутск, 2007. – С. 377–382

7. Арутюнова Н.Д. (1990) Прагматика // Лингвистический энциклопедический словарь / Гл. редактор В. Н. Ярцева. – М.: Советская энциклопедия, 1990. – С. 389-390.

8. Волков В.В. (2014) Основы филологии. Антропоцентризм, языковая личность и прагмастилистика текста. – М., 2014. – С. 450

9. Шишкин Н.Э. (2014) Введение в теорию журналистики. (Электрон. ресурс): URL: http://media.utmn.ru/library.php?book=70 (дата обращения: 13.01.2014.)

10. Нестерова Н.Г. (2015) Современный радиодискурс (коммуникативно-прагматический аспект). – Томск: Изд-во Том. ун-та, 2015. – С. 320

11. Добросклонская Т.Г. (20015)Массмедийный дискурс в системе медиалингвистики // Медиалингвистика: междунар. науч. журн. – 2015. – № 1 (6). – С. 45-57

12. Иссерс О.С. (2003) Коммуникативные стратегии и тактики русской речи. – М.: Едиториал, 2003. – С. 284

13. Матвеева Т.В. (2010) Полный словарь лингвистических терминов. Ростов-на-Дону, 2010. – С. 91.

14. Бахтин М.М. (1979) Проблема текста в лингвистике, филологии и других науках // Эстетика словесного творчества. – М., 1979. – С. 247-296.

15. Нестерова Н.Г. (2015) Диалогическое взаимодействие участников культурно-просветительской радиопрограммы// Вестник Красноярского государственного педагогического университета им. В.П. Астафьева. – 2015. – № 2. – С. 253-257.