КЕЙБІР ӨСІМДІКТЕРГЕ БАЙЛАНЫСТЫ ҚАЛЫПТАСҚАН ТҰРАҚТЫ ТІРКЕСТЕРДІҢ ЭТНОЛИНГВИСТИКАЛЫҚ СИПАТЫ
Аннотация
Өсімдіктер – жаратылыстық дүниедегі тіршілік иелерінің аса үлкен бір тармағы. Олардың адамзатқа, тіптен жер шары мен барша жан-жануарлардың өмір сүруіне тигізер әсері орасан. Оларсыз тіршілік жоқ. Тіршіліктің ажырамас бір бөлігі саналатын осы өсімдіктер сан ғасырлар бойы адамзат танымында екшеліп, тілінен де көрініс табады. Ол тілдің әр деңгейінен де көрініс табады. Қазақ халқының мәдени танымында өсімдіктердің алар орны ерекше. Ол бізде өсімдік атауларының қатысуымен қалыптасқан, ғасырлар бойы тілімізде сақталған тұрақты тіркестерден айқын көрінеді. Өсімдіктерге қатысты мұндай тұрақты тіркестер халықтық таным мен халықтың табиғаттанудағы терең білімінен хабар береді. Міне, халық тіліндегі, соның ішіндегі өсімдіктерге қатысты түрлі деңгейдегі тіл бірліктерінің мәнін ашу, ондағы мәдени семантиканы, этимологиялық негізін тану – аса өзекті мәселелердің бірі. Мақалада тілімізде ежелден бері сақталып келе жатқан өсімдіктерге қатысты тұрақты тіркестер мен мақал-мәтелдерге қысқаша лексика-семантикалық талдаулар жасалып, кейбір өсімдік атауларына этимологиялық деректер келтіріледі. Бұл тұжырымдар мен деректер осы салада ғылыми зерттеулер жасаған ғалымдардың пікірлері арқылы дәйектеледі.
Автор туралы
Н. А. Шамшен
А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институты
Қазақстан
Қазақстан
«Ғылым ордасы» РМК базасындағы ҚР БҒМ ҒК ҒЗИ-лардың әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-мен бірлескен А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының І курс магистранты
Әдебиет тізімі
1. Қалиев Б. Қазақ тіліндегі өсімдік атаулары. Алматы: Ғылым, 1989. 98 б.
2. Арыстангалиев С., Рамазанов Е. Қазақстан өсімдіктері. Алматы: Рауан, 1977. 115 б.
3. Әділбаева Ұ. Қазақ тіліндегі өсімдік атауларының уәжділігі: филол.ғыл.канд. дисс.: 10.02.02. Алматы: ҚазМҰУ, 2001. 74 б.
4. Өмірбекова Г. Неміс және қазақ тіліндегі фитонимдерді құрылымдық ономасиоогиялық зерттеу: филол.ғыл.канд.дисс. автореф. Алматы, 2004. 85 б.
5. Қалиев Б. Өсімдіктер атаулары. Орысша-қазақша сөздік. Алматы: Ана тілі, 1993. 144 б.
6. Оңдасынов Н.Д. Арабша-қазақша түсіндірме сөздік. 1-11 т. Алматы: Мектеп, 1984. 120 б.
7. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. Алматы: Ғылым, 1983. 10 т. 102 б.
Рецензия
Дәйектеу үшін:
Шамшен Н.А. КЕЙБІР ӨСІМДІКТЕРГЕ БАЙЛАНЫСТЫ ҚАЛЫПТАСҚАН ТҰРАҚТЫ ТІРКЕСТЕРДІҢ ЭТНОЛИНГВИСТИКАЛЫҚ СИПАТЫ. TILTANYM. 2016;(1):86-89.
For citation:
Shamshen N.A. ETHNOLINGUISTIC DESCRIPTION OF STABLE EXPRESSIONS RELATED TO CERTAIN PLANTS. Tiltanym. 2016;(1):86-89. (In Kazakh)
Қараулар: 203
Мақаланы эл. пошта арқылы жіберу 