ҰЛТТЫҚ ДҮНИЕТАНЫМЫНДАҒЫ ТҮР-ТҮСТЕРДІҢ СИМВОЛДЫҚ ҚЫЗМЕТІ

Кез келген ұлттық тіл халықтың этникалық мәнін көрсетеді. Теориялық-танымдық процестің жаңа кезеңінде тілді зерттеуге жаңа көзқарас қажет. Бұл процесс тіл мен адам санасының тұтастығында қарастырылады. Адам санасының нәтижесі-жүйелік түрде зерттелетін ассоциативті-ауызша құрылымдар. Әлемде болып жатқан барлық өзгерістерді адам қоршаған әлемді қабылдау арқылы біледі, тек танымдық ойлаумен шектелмейді, алынған ақпаратқа жауап табады, оны өңдейді, жаңартады және түсіндіреді, бағалайды, жеке тәжірибеде қолданады. Мұның бәрі әлемнің тілдік бейнесін қалыптастырады. Сондықтан мәдени тілдік мұраның үлгілерін тіл арқылы танылатын ұлттық рәміздер ретінде зерттеу қажет. Ұлттық рәміздердің негізі әр тілде әмбебап категорияларды білдіретін белгілер болып табылады.

Номинациялардағы символдық белгілер, олардың халықтық тілдік сана мен руханиұлттық мәдениеттің өзара байланысын жүзеге асырудағы функциялары. Тілдік рәміздер – бұл адамдар зерделейтін, тілде сақталған дәстүрлер мен стереотиптерді, әдет-ғұрыптар мен салт-дәстүрлерді көрсететін ақпарат индикаторлары. Осыған байланысты танымал ұлттық рухани және мәдени мұра тілде дәуірдің мәдени-тарихи символы ретінде сақталып қалады.

1. Қондыбай С. Арғы қазақ мифологиясы. Алматы, 2004. 120-123 бб.

2. Керімбаев Д. Қазақ фольклорындағы жалқы есімдердің құрамы мен этнолин-гвистикалық сипаты: Филол.ғыл.канд.дисс. Алматы, 2004. 105 б.

3. Голандова Г. Доломаистические верования бурят. Новосибирск, 1987. С. 31-34.

4. Каскабасов С. Золотая жила. Астана, 2000. С. 78-82.

5. Каракөзова Ж., Хасанов Ш. Космос казахской культуры. Алматы, 1993. С.56-58.

6. Қондыбай С. Қазақ мифологиясына кіріспе. Алматы, 1998. 164-167 бб.

7. Ақбердиева Б. Қазақ тіліндегі мифтік жүйе. Алматы, 2005. 95-98 бб.

8. Сыздықова Р. Сөздер сөйлейді. – Алматы, 1998. 46 б.

9. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. 1-10 том. – Алматы: Ғылым, 1974-1986. 58 б.