Қазақ мәтіндеріндегі я, ю фонемалы сөздерді латын қарпіне көшірудегі емле ережелері

   Қазақ тілінде кирилл қарпінің енуімен бірге сөздік құрамға етене еніп, емле ережелерін бағындырып алған тіліміздің табиғи дыбысталуы мен заңдылығына қайшы келетін тілдік құбылыстар баршылық. Орыс тілінен енген «ю», «я» дыбыстарынан тіпті де айырылғымыз жоқ, оларды қазақ тіліндегі естілімі бойынша йұу/йүу, йа деп жазсақ, үйреншікті көзшалымға жат сияқты көрініп, қабылдай алмай жатқанымыз да шындық. Кирилде «қате» көрінген мұндай жаңартпалар, латын қарпімен берілгенде көзге ұрмайды, халықтың көзшалымдық қабылдауына жеңілдік туғызады. Осы орайда қазақ жазуына ұлттық дыбыс жүйесі мен айтылым нақышына сәйкес тиімді реформа жасау кезек күттірмейтін өзекті мәселе. Мақалада қазақ тіліндегі я, ю фонемалары бар сөздерді латын графикасына автоматты түрде аудару ережелері қарастырылады.

1. Мемлекет басшысының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мақаласы // Қазақстан Республикасы Президентінің ресми сайты.

2. Байтұрсынов А. Тіл тағылымы. – Алматы: Ана тілі, 1992. – 62 б.

3. Жұбанов Қ. Қазақ тілі бойынша зерттеулер. – Алматы: Ғылым, 1966. – 47 б.

4. Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ. Қазіргі қазақ тілі. – Алматы : Ғылым, 1975. – 302 б.

5. Мырзабеков С. Қазақ тілі фонетикасы. –Алматы:Қазақ университеті, 2004. – 247 б.

6. Джунисбеков А. Сингармонизм в казахском языке / А. Джунисбеков. – Алма-Ата: Наука,1985. –97 с.