Р. ПАУЭРСТІҢ «THE OVERSTORY» ШЫҒАРМАСЫНДАҒЫ ДИСКУРС МӘТІНІНІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ

Бұл мақалада Р.Пауэрстің «Тhe Overstory» көркем шығармасының мәтінін семантикалық мазмұнды, сондай-ақ мәлімдемелер құрамындағы маңызды лексикалық бірліктердің үйлесімділігін өзгертетін жаңа лингвистикалық құбылыстарды шығару бойынша авторлық бағдарларды анықтау мақсатында талдауға әрекет жасалды. Ф.ғ.д. Бутакова Л.О. авторлық сана (АС) теориясына сүйене отырып жүргізілген талдау зерттеушілерді, соның ішінде мәтін құраушының тілдік тұлғасына сілтеме жасай отырып, мәтінде «авторлық» орнатуға мүмкіндік береді. Зерттеушілердің пікірінше, MEMORY тұжырымдамасы продюсердің тұжырымдамалық жүйесінің маңызды құрамдас бөлігі болып табылады, ол семантикалық мазмұн көзі және өткен (MEMORY) мен ойдан шығарылған (QUASI MEMORY) арасындағы көпір ретінде әрекет етеді. Мәтінді-дискурсты мазмұндық талдау итальяндық зерттеуші Д.Поссамаи баяндау анықтамасы бойынша «жаһандық романның» мәтіндік мазмұнының құралдарын анықтаумен жүргізіледі, мысалы: прецеденттік атаулар, интернационализм сөздері, тарихи және географиялық шындықты көрсететін жалқы есімдер, лексикалық бірліктердің үйлесімділігін түрлендірумен уақтылы емес ауызша қолдану және көркемдік үйлесімде көрінетін суб-жанрлық диффузия белгілері публицистикалық стильдер. Анықталған деректер табиғи тілдің түрлену мүмкіндіктерін (ағылшын, американдық нұсқа), авторлық мәлімдемелерді «қолдайтын» және жаңа мағыналарды қалыптастыратын икемділік дәрежесін анықтауға мүмкіндік береді

1. Nguyen V. T. (2015) The Sympathizer, New York: “Grove Press”, 2015. – 367 p.

2. Powers R. (2019) The Overstory, London UK: “Penguin Random House”, 2019. – 625 p.

3. Whitehead C. (2016) The Underground Railroad, New York: “Doubleday”, 2016. – 313 p.

4. Абаева М.К. (2008) Фразеологизмы со значением интеллектуальной деятельности с позиции когнитивной теории. /Автореферат: Алматы, 2008. – 28 c.

5. Бутакова Л.О. (2001) Авторское сознание как базовая категория текста: когнитивный аспект: дис. … д-ра филол. наук: Омск, 2001. – 457 с.

6. Залевская А.А. (2005) Психолингвистические исследования. Слово. Текст, Мoсква: “Гнозис”, 2005. – 542 с.

7. Лотман Ю. М. (2018) Структура художественного текста. Анализ поэтического текста, Cанкт Петербург: “Азбука-Аттикус”, 2018. – 704 с.

8. Мячин К.А. (2021) Особенности смысло- и текстообразования произведений современной прозы как отражение авторского сознания (на материале произведений лауреатов Пулитцеровской премии): дис. … канд. филол. наук: Омск, 2021. – 247 с.

9. Падучева Е.В. (1996) Семантические исследования, Москва: “Языки русской культуры”, 1996. – 464 с.

10. Поссамаи Д. (2018) Морфология современного русского романа: что изменилось? // Филологические науки. – 2018. – № 2. – С.76–78.

11. Скребцова Т.Г. (2020) Лингвистика дискурса: структура, семантика, прагматика. Курс лекций, Москва: “Издательский Дом ЯСК”, 2020. – 312 с.