ДИСКУРСИВТІК ТАЛДАУДЫҢ КОГНИТИВТІК-ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ТӘСІЛІ

Мақалада дискурсты талдауда мәселелер тудыратын сұрақтар талқыланады және зерттеушілер (студенттер, магистранттар, докторанттар, ғалымдар және т.б.) танысуға мүмкіншілік алатын шетелдік тіл білімі мамандарының маңызды жұмыстары туралы біршама ақпараттар мен олардың әртүрлі көзқарастары беріледі. Ерекше көңіл дискурсивтік талдаудағы (Diskursanalyse) даулы мәселеге, ұғымдарды талқылауға, мәтін бірліктерін түсіндіруге, әлеуметтік белсенділік, ақпараттық біліктілік сияқты белгілі категорияладың сұлбаларына бөлінеді. Дискурсивті талдаудағы когнитивтік–психологиялық көзқарас лингвистикалық ілімнің соңғы жетістіктерінің бірі болып табылады. Сондықтан мақаланың негізгі міндеттерінің бірі жеке талдау жасауға бағытталған дискурсивті–лингвистикалық зерттеу тәсілдерін суреттеу болып табылады. Осы себепті мақалаға түйінді мәселелер, яғни германистика көз қарасындағы теориялық сұрақтар, классикалық және практикалық мысалдар, ғылыми концептер, көптеген мамандар мақұлдаған анықтамалар, мәтінді өңдейтін критерийлер, жеке байқаулар енген. Мақалада негізгі ұғымдардан бөлек талдау әдістерінің кейбір сұрақтарын ашуға, тереңдетуге, белсендіруге әсер ететін басқа да мәліметтер орын алады. Ерекше үлес – ол авторлардың көзқарасы, дискурсты ғылыми–лингвистикалық тұрғыдан түсіну және оны қолдану үшін келтірілген арнайы дәлелдер мен тұжырымдамалар. Зерттеудің алуан түрлілігінің пайдасы функционалдық прагматика шеңберінен ауытқан қолданбалы лингвистиканың базасын құрауда. Талдау тәсілдерінің қандай да бір қағидаттары өзекті мәселелерді шешуге көмектеседі, сондай–ақ эвристикалық/іздену гипотезасына сілтеу жасайды, туыстас пәндердің тілдік парадигмаларын танып білудегі идеяларды дамытуға көмегін тигізеді деп үміттенеміз.

1. Franke F., Kempe H. (2014) Schlüsselkompetenzen: Literatur recherchieren in Bibliotheken und Internet. – J.B. Metzler, 2014 (German)

2. Nier T. (2014) Einführung in die linguistische Diskursanalyse. – Darmstadt, 2014. – 140 s. ISBN 978-3-53425524-5

3. Kafitz D. (2007) Literaturtheorien in der textanalytischen Praxis. – Würzburg, 2007. – 154 s. ISBN 978-38260-3584-5

4. Kintsch W. (1998) Comprehension: A Paradigma for Cognition. – Cambridge, UK. 1998. – 18 p.

5. Kirsch I.S. (1998) The Measurement of Adult Literacy./in: T.S.Murray u.a. (Hg.): Adult literacy n OECD countries. … Washington DC, 1998. – 56 p.

6. Garbe Ch., Holle K., Jesch T. (2009) Texte lesen: Textverstehen, Lesedidaktik, Lesesozialisation. – Verlag Ferdinand Schoeningh GmbH, 2009. – 251 s. ISBN 978-3-506-75649-7

7. Duden. (2012) Wörterbücher in 12 Bänden. – Bonn 2012. – 2092 s.

8. Salshanova L., Maulenova E., Kalikbergenova R. (2014) Deutsch B1-B2: Arbeitsbuch für selbständige Arbeit. Der 1. Teil. – Almaty, 2014. – 188 s.

9. Pörksen U. (1988) Plastikwörter. Die Sprache einer internationalen Diktatur. – Stuttgart, 1988. – 18 s.

10. Schiewe J. (1998) Die Macht der Sprache. Eine Geschichte der Sprachkritik von der Antike bis zur Gegenwart. – München, 1998. – 274 s.

11. Schöttler P. (1997) Wer hat Angst vor dem „linguistic turn“? In: Geschichte und Gesellschaft 23. Wien, 1997. – 134-151 S.

12. Салжанова Л.Е. (2012) Словообразовательно-семантическая парадигма слов. В материалах II Международной заочной конференции научно-практической конференции. Инновации в науке: Пути развития. – Чебоксары, 2012. – 523-526 С.

13. Larcher S. B. (2015) Linguistische Diskursanalyse: Ein Lehr- und Arbeitsbuch. –Tübingen, 2015. – 256 s. ISSN 0941-810

14. Brinker K. (2010) Linguistische Gesprächsanalyse: eine Einführung. Neu verarbeitete Auflage. – Berlin, 2010. – 160 s. ISBN-10: 3503122060; ISBN-13: 978-3503122066

15. Kress G. (2010) Multimodality. A social semiotic approach to contemporary communication. –London: Routledge, 2010. –148 p.

16. Салжанова Л.Е. (2005) Системно-деривационная значимость аффиксоидов семантической группы «Nomina agentis». – Алматы, 2005. – 159 с.

17. Страны мира. (1999) Под ред. Т.П.Сидоренковой. –Москва. ЗАО «Компания АСТ-Пресс», 1999. – 103с. ISBN 5-7805-0500-4.

18. Busse D., Teubert W. (1994) Ist Diskurs ein sprachwissenschaftliches Objekt? In: Begriffsgeschichte und Diskursgeschichte. – Opladen, 1994. –13-30 S.

19. Busse D., Teubert W. (2013) Linguistische Diskursanalyse: neue Perspektiven. –Wiesbaden, 2013. – 10-28 S.

20. Bubenhofer N. (2009) Sprachgebrauchsmuster. Korpuslinguistik als Methode der Diskurs- und Kulturanalyse. de Gruyter, Berlin, 2009. – 51 S. ISBN 978-3-11-021584-7

21. Adamzik K. (2004) Textlinguistik: Grundlagen, Kontroversen, Perspektiven. – De Gruyter, 2004. – 423 s.

22. Карасик В.И. (2002) Языковой круг: личность, концепты, дискурс. – Волгоград, 2002. – 390 с.