Түркі әлемінің мифологиялық дастарында және «калеуала» дастанындағы сауықтыру мотивінің ұқсас және ортақ тұстары

   Эпостардағы стереотиптерден басқа, белгілі бір үлгілер аясында әрекет ететін және олар көрсететін мінез-құлыққа ие адам (адамдар) түрі болып саналады. Эпостағы басты кейіпкердің мінезін көрсететін орталық фигура архетип деп аталғанымен, эпостың кейіпкерлері стереотип деп аталатын үлгінің ортасында орналасқан. Олар қатысатын типтік ерекшелік олар көрсеткен мінез-құлыққа байланысты өзгереді. Ақылды, әйел, ана, көмекші, қарсы кейіпкер (жау / қарсылас), сатқын, орталық кейіпкер, қайғылы сияқты жіктеулер эпикалық құрылымдағы қарама-қайшылықтардың бар екенін көрсетеді. Көмекші түрден айырмашылығы, жаудың болуы және сатқын түрі жақсылық пен жамандықтың қарама-қайшылығының болуымен және қарама-қайшылықтардың толықтырылуымен байланысты. Бұл зерттеуде түркі әлемінің мифологиялық эпосы мен «Калевала»эпосының типологиялық жағынан ұқсас және әртүрлі аспектілері анықталды. Айырмашылықтардан гөрі ұқсастықтардың көп екенін жалпы эпостардағы мінезқұлық пен кейіпкерлердің жалпы сипаттамасымен түсіндіруге болады.

1. Alho O., Hawkins H., Vallisaari P. (1997). Finland a cultural encyclopedia. Helsinki. Finnish Literature Society. – P. 18-24.

2. Boratav P. N. (2000). Halk Edebiyatı Dersleri, M. Sabri Koz (Ed.). – İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. – P. 10-15.

3. Dilek İ. (2002). Altay Destanları. I. –Ankara: TDK Yayınları. – P. 74-78.

4. Ergun M., Aça M. (2004).Tıva Destanı. I. –Ankara: TDK Yayınları. – P. 32-35.

5. Ergun M., Aça M. (2005).Tıva Destanı. II. –Ankara: TDK Yayınları. – P. 45-55.

6. Gülensoy T. (2002). Manas Destanı. –Ankara: Akçağ Yayınları. – P. 10-15.

7. Hufford J. D. (2007). Halk Hekimleri M. Sever (Çev.). –Millî Folklor, 19 (73). – P. 73-80

8. Kapla M. (2010). Geleneksel Tıbbın Yeniden Üretim Sürecinde Kadın. –Ankara: Ankara Üni. Yayınları. – P. 25-32.

9. Leland C. G. (1891). Gypsy Sorcery And Fortune Tellıng Illustrated By Incantatıons, Specımens Of Medıcal Magıc, Anecdotes, Tales by Late President of the Gypsy-Lore Society. – London: T. Fisher Unwin. – P. 52-57.

10. Lönnrot E. (1965). Kalevala-Fin Destanı (Runo 1–25). Obuz L; Obuz M. (Çev.). – Ankara: Balkanoğlu Matbaacılık. – P. 75-81.

11. Naskali, E. G. (1999).Altay Destanı-Maaday Kara. –İstanbul: YKY. – P. 75-85.

12. Ocak Y. (2000). Alevi ve Bektaşi İnançlarının İslam Öncesi Temelleri. – İstanbul: Ucuşim. Yayınları. – P. 17.

13. Üçüncü K. (2006). Kazak Türklerinin Kahramanlık Destanı - Alpamış. –İstanbul: Töre Yayın Grubu. – P. 85-90.

14. Yıldız N. (1995). Manas Destanı (W. Radloff) ve Kırgız Kültürü ile İlgili Tespit ve Tahliller. –Ankara: TDK Yayınları. – P. 56.