Тәжікстаннан келген қазақтардың тіліндегі фонетикалық ерекшеліктер
Аннотация
Бұл мақалада ашық дауысты дыбыстардың алмасуы жайында сөз болады. Сөйленістерде байқалып жүрген дыбыс алмасуының түп төркіні бүкіл түркі тілдерінің фонетикалық жүйесімен байланысты әрі тамырын кең жайған құбылыс. Өйткені тіліміздегі қай дыбыс алмасуын алсақ та, түркі тектес тілдердің арасындағы дыбыстық алмасулардан айырмашылығы жоқ десек те болады. Бірақ фонетикалық ерекшеліктер мол болғанымен, сөйленістің дыбыстық құрамы әдеби тіліміздің дыбыстық құрамынан өзгеше емес, сөйленістегі дыбыс саны және олардың жасалу жолдары (артикуляциясы) әдеби тіліміздегі дыбыстармен үйлесіп, бірігіп жатады. Әдеби тілде жіңішке айтылатын кейбір сөздердің сөйленісте жуан айтылуы, ал жуан айтылатын кейбір сөздердің жіңішке айтылуы, үнді, ұяң және дауысты дыбыстар аралығында келген кейбір қатаң дауыссыздардың ұяңдамауы тәрізді құбылыстардың фонетикалық сипаттағы ерекшеліктер түрінде қараймыз.
Автор туралы
М. Абдулханова
Қ. А. Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті
Қазақстан
Қазақстан
Түркістан
Әдебиет тізімі
1. Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ. Қазіргі қазақ тілі. – Алматы, 1965. – 45 б.
2. Өтебеков Б. Қазақ диаспорасының тілі. – Алматы: Білім, 2000. – 181 б.
3. Болатов Ж. Семей облысының Көкпекті, Ақсуат аудандарында тұратын қазақтардың тіліндегі кейбір диалектілік ерекшеліктер туралы // ҚТТ мен ДМ. 3-шығуы. – Алматы, 1960. – 30 б.
4. Бекетов Б. Қарақалпақ қазақтарының тілі (Қарақалпақстан Республикасының оңтүстік аудандарындағы қазақ тілі говоры). – Алматы: Рауан, 1992. – 128 б.
5. Нақысбеков О. Қазақ тілінің ауыспалы говоры (Шу бойындағы қазақтар тілінен жиналған материалдар бойынша). // Жауапты редактор Ш. Сарыбаев. – Алматы, 1972. –176 бет.
Рецензия
Дәйектеу үшін:
Абдулханова М. Тәжікстаннан келген қазақтардың тіліндегі фонетикалық ерекшеліктер. TILTANYM. 2017;(2):64-69.
For citation:
Abdulkhanova M. Phonetic features of the Kazakh speech of Kazakhs from Tajikistan. Tiltanym. 2017;(2):64-69. (In Kazakh)
Қараулар: 179
Мақаланы эл. пошта арқылы жіберу 