ҚАЗАҚ ТІЛІНІҢ ОРФОЭПИЯСЫ ЖАЙЛЫ

Мақалада проф. С.Мырзабековтың қазақ сөзінің айтылым үлгісін жан-жақты қарастыру керектігі, біріншіден, мәселенің тарихына кеңінен тоқталу; екіншіден, зертеудің ғылыми аппаратын қалыптастыруға күш салу; үшіншіден, қазақ сөзінің айтылымының фонетикалық негіздемесін жасау; төртіншіден, қазақ сөзінің айтылым сөздігін құрастыру; ең соңында қазақ сөзінің төркін айтылым үлгісін қайта қалыптастыру жолдарын баспа беттерінде үзбей насихаттау керектігі сөз болады. Проф. С.Мырзабеков арнайы көтерген қазақ орфоэпиясы қазақ тілі мен қазақ тілі білімінің бүгінгі зәру мәселесіне айналып отырғаны. Оның шешімі тек орфоэпиялық сөздіктер шығарумен, сондай-ақ бірлі-жарым тіл жанашырларының жан айқайымен шектелмей «жалпыхалықтық» шара болу керектігі мақалада келтірілген. Қазақ тілінің орфоэпиясы міндетті пән ретінде қабылданып, жүйелі түрде мектеп пен жоғары оқу орындарында өтілу керек, ол үшін алдымен мектеп мұғалімдері мен жоғары оқу орнының оқытушылары дайын болу керектігі туралы сөз болады.

1. Неталиева Қ. Қазақ тілінің орфоэпиялық сөздігі. – Алматы, «Ғылым», 1977. – 400 б.

2. Дүйсебаева М. Қазақ тілінің қысқаша орфоэпиялық сөздігі. – Алматы, «Мектеп», 1981. – 126 б.

3. Серғалиев М. Қазақ тілінің қысқаша орфоэпиялық сөздігі. – Алматы, «Ана тілі», 1996.

4. Сыздықова Р. Сөз сазы. – Алматы, «Ғылым», 1983. - 76 б.

5. Мырзабектен С. Өзіме өгей өз тілім. «Қазақ әдебиеті», 30.07.04.

6. Мырзабектен С. Қазақ тілінің айтылым сөздігі. – Алматы, «Сөздік-Словарь», 2001. – 387 б.

7. А.Байтұрсынов. Тіл тағылымы. – Алматы, «Ана тілі», - 448 б.

8. Досмұхамедұлы Х. Таңдамалы. – Алматы, «Ана тілі», 1998. – 384 б.

9. Қазақ грамматикасы. – Астана, 2002. – 784 б.

10. Қазақ тілінің орфоэпиялық сөздігі. – Алматы, «Арыс», 2005. – 784 б.