«ҚАЗАҚ» ГАЗЕТІНДЕГІ ЖАЗУ МЕН ЕМЛЕ

А.Байтұрсынұлы қазақ тілінің дыбыстық, өзге де грамматикалық заңдылықтарын толық түсінеді. Соның негізінде жаңа алфавит және жазу үлгісін жасайды. Өзіне дейінгі қазақ қоғамы тұтынып келген ескі араб жазуы қазақ үшін қолайсыз екенін ұғады. Сондықтан қазақ тілі үшін осы қолайсыздықтардан құтылу керегін біліп, әліпби құрастырады, ол жазу «төте жазу» деп аталады. Бұл әліпби қазақ жазуын жетілдіріп, «дәйекшені» енгізеді. Сөйтіп қазақ жазуының реформаторы атанды. 1913-1918 жж. жарық көрген «Қазақ» газеті А.Байтұрсынұлының жаңа әліпбиімен жарық көрді. Бұл газет осы әліпбидің сынақ орны болды. Сондықтан мақалада емле ерекшеліктері тікелей мәтіндерден алынған мысалдар немесе лингвистикалық мәтіндер арқылы көрсетіледі.

1. Байтұрсынов А. Оқу құралы /усул сотие жолымен тәртіп етілген қазақша алифа/. І-ші кітап. Орынбор, 1912, 40-б.

2. «Қазақ» газеті, 1913, № 2, бас мақала.

3. Байтұрсынов А. Түрікшілдер құрылтайы// «Жаңа мектеп», 1926, №7-8, 45-б.

4. Первый Всесоюзный тюркологический съезд. 26.02.-06.03.1926 г. Стенографический отчет. Баку, 1926.

5. Ысқақов А. Қазіргі қазақ тілі. Морфология. - Алматы:Ана тілі, 1991. – 384 б.