САЯСИ СҰХБАТТАҒЫ ПРОВОКАЦИЯЛЫҚ СҰРАҚТАР ЖӘНЕ ОЛАРҒА РЕАКЦИЯ

Провокациялық сұрақтар – саяси сұхбаттағы ең тиімді әдістердің бірі. Мақалада саясаткерлердің провокациялық сұрақтарға реакциясы ретіндегі коммуникациялық стратегиялары мен тактикалары, сондай-ақ журналистердің арандатушылықты жасау құралдары қарастырылады. Зерттеудің мақсаты - арандату сұрақтары мен респонденттің жауабын талдау.. Жұмыстың маңыздылығы саяси сұхбаттарды саяси дискурстың ерекше жанры ретінде зерттеуге, сондай-ақ коммуникациялық стратегиялар мен тактикаларды талдау әдістемесін жасауға қосылған үлес болып табылады. Негізгі әдістер контекстік талдау әдісі және компоненттік талдау әдісімен ұштасқан прагмалингвистикалық талдау болды.

Талдау барысында саясаткерлердің жауаптарындағы стратегиялар жиынтығынан айырмашылығы, журналистің саяси сұхбат сұрақтарында арандатушылық жасау тәсілдерінің шектеулі екені анықталды. Журналистердің провокациясы метафора, ирония, қайталау, қатарлас конструкциялар сияқты лексикалық-синтаксистік құралдардың көмегімен жасалған. Эмоционалдық қысымды арттыру үшін негативті мағыналы прагмемалар, сенімділіктің семантикалық маркерлері және т.б. қолданылған. Саясаткерлердің жауаптары өзін-өзі қорғау, шабуылдау және жауаптан жалтару стратегияларын қамтыды. Стратегияны таңдау және оны жүзеге асыру жолы саясаткердің имиджі сияқты факторлардың көрінісі болып табылады. Зерттеудің құндылығы мен оның практикалық маңыздылығы оның негізгі нәтижелерін саяси коммуникация саласындағы зерттеулерге, сондай-ақ саяси лингвистикамен байланысты пәндердің тәжірибесіне пайдалануында.

1. Collins English Dictionary Online. [Электронный ресурс]. URL: http://www.collinsdictionary.com/dictionary/english

2. Donald Trump Leaked Unedited 60 Minutes Interview Transcript – URL: https://www.rev.com/blog/transcripts/donaldtrump-unedited-60-minutes-interview-transcript (дата обращения: 18.10.2022)

3. The full transcript of Sophy Ridge's interview with Boris Johnson – URL: https://news.sky.com/story/the-full-transcriptof-sophy-ridges-interview-with-boris-johnson-11751712 (дата обращения: 20.10.2022)

4. Галанова Е.М. (2012) Диалогические единства с наводящими вопросами: функционально-прагматический и структурно-семантический аспекты: дис. ... канд. филол. наук: 10.02.01. - Новосибирск, - 166 с.

5. Зарецкая Е.Н. (2002) Риторика: Теория и практика речевой коммуникации. 4-е изд. М.: Дело, 2002. 316 с. С. 38

6. Иссерс О.С. (2009) Стратегия речевой провокации в публичном диалоге // Русский язык в научном освещении. № 2 (18). C. 92–104. С. 93

7. Иссерс О.С., Плотникова О.А. (2011) Провоцирующие речевые тактики в публичном интервью // Вопросы культуры речи : сб. статей / под ред. А.Д. Шмелева. Т. 10. М., 2011. С. 334–340.

8. Лу Тинтин (2014) Сопоставительное исследование политического и культурного контекста русскоязычного и китайскоязычного политического интервью // Политическая лингвистика.. № 4. С. 148—152.

9. Мухортов Д.С., Жовнер Е.А. (2019) «Cвои» и «чужие» в американских предвыборных дебатах 2000 года // Вестник Российского университета дружбы народов. Серия: Теория языка. Семиотика. Семантика. - Т. 10. - №2. - C. 499-512

10. Паршина, О. Н. (2004) Стратегии и тактики речевого поведения современной политической элиты России. Астрахань, 2004.196 с.

11. Стрельникова М.А. (2005) Национальные особенности речевого жанра телеинтервью в российской и американской коммуникативных культурах. Дисс. на соискание уч. степени канд.фил.наук. Воронежский Гос. Университет, - 270 с.

12. Цуциева М. Г. (2013) Языковая личность политика как динамический феномен дискурса и текста. Известия Санкт-Петербургского государственного экономического университета, № 5 (83), с. 104-108.

13. Шведова, Н.Ю. (1956) К изучению русской диалогической речи [Текст] / Н.Ю. Шведова // Вопросы языкознания. –– 1956. –– № 2. –– С. 67-82.

14. Юрина М. В. (2006) Коммуникативные стратегии партнеров в политическом интервью (на материале современной прессы ФРГ): дис. ... канд. филол. наук. - Самара, 2006.