БІЛІМ БЕРУ ҮРДІСІНДЕ ТОПОНИМДЕРДІ ҰЛТТЫҚ НАҚЫШТАҒЫ БІРЛІК РЕТІНДЕ ҚОЛДАНУ

Бұл мақала мәдениетаралық қарым-қатынаста маңызды рөл атқаратын топонимдер негізінде шет тілін оқытуда әлеуметтік-мәдени құзыреттілікті дамытудың маңыздылығын қарастыруға арналған. Бұл тілдік бірліктерде белгілі бір қоғамның шындықтарын, дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарын көрсететін мәдени компоненттер бар екендігі дәлелденді. Олар елдің тарихын, тілін, тіршілік ету ортасын, сондай-ақ өмір сүретін аумақтың сипаттамасын көрсететін мәдени таңбаланған бірліктер. Мақалада «әлеуметтік-мәдени құзыреттілік» ұғымы және оның компоненттері қарастырылады. Топонимдерді білім беру үдерісіне енгізудің негізгі әдістері сипатталған, сондай-ақ білім алушылардың мәдениетаралық біліктілігін қалыптастырудың неғұрлым тиімді технологиялары айқындалған. Қазақстандық мектептер үшін бейімделген «Excel» оқулықтарынан топонимикалық материал негізінде тапсырмалар кешені әзірленіп, ұсынылды. Топонимикалық материалды талдау кезінде үздіксіз іріктеу әдісі қолданылды, сонымен қатар әлеуметтік-мәдени құзыреттіліктің қалыптасуына қатысты әртүрлі жіктеулерге талдау жасалды. Зерттеу материалы негізінде мақала авторлары топонимдерді тілдік бірліктер ретінде білім беру үдерісінде білім алушылардың әлеуметтік-мәдени құзыреттілігін қалыптастыру үшін қолдануға болады деген қорытындыға келеді. 

1. Safina M.S. (2013) Formation of socio-cultural competence in foreign language teaching // Linguistics and Literary Studies. 2013. P. 80-83

2. Philipson S. Renshaw P.D. (2013) Constructing educational achievements within a sociocultural framework of planes. 2013. P. 3-9

3. Goncharova V.A., Petrochenko K.A. (2016) Toponyms as a resource of formation of students’ country-specific competence in English lessons // Philological sciences. Questions of theory and practice. 2016. 189 p.

4. Anuziene L. (2015) The structure of socio-cultural competence development // Research and Realities. 2015. P. 1-12

5. Khayitova F. (2020) Principles of Toponyms classifications // Philological sciences. Questions of theory and practice. 2020. P. 73-79

6. Evans V., Dooley J., and Obee B. (2017) Excel for Kazakhstan for 5-9 grades. 2017. URL: http://audiolang.info/excel-forkazakhstan/ (Date of application: 21.12.2022)

7. The toponymy of England. URL: https://en.wikipedia.org/wiki/Toponymy_of_England (Date of application: 25.12.2022)

8. Robustova V.V. (2018) Zanimatel'naja onomastika: uchebnoe posobie. - M.: «KDU», «Universitetskaja kniga», 2018. 1142 s.

9. Murzaev Je.M. (2006) Geografija v nazvanijah. -M.: Nauka, 2006. C. 1-275

10. Nemesio A. (2011) The Comparative Method and the Study of Literature // Comparative Literature and Culture. 2011. P. 1-9.

11. Dale J.J. Barrett C.E. (2017) Simulation as a Classroom Teaching Method // School Educational Technology. 2017. 4751 p.

12. Alimova M. (2022) Grammar-translation method in teaching linguistics // Scientific progress. 2022. P. 394-396