ҒАЛАМНЫҢ ДІНИ БЕЙНЕСІНІҢ ТІЛДІК КӚРІНІСІ

Мақалада адам санасында қалыптасқан «ғаламның діни бейнесі» мен оның тілдік кӛрінісі қарастырылады. «Ғаламның бейнесі» және «ғаламның діни бейнесі» бір-бірінен ӛзгеше, ӛзіндік ерекшелігі бар екі тҥрлі таным болып табылады. Бірі, материалдық санаға қалыптасқан заттық ғаламның бейнесі болса, екіншісі Қҧдай және оның тылсым кҥшіне негізделген ғаламның руханилық бейнесі болып табылады. Кез келген адамның санасында қалыптасқан «діни сана» оның ҧлттық ділі, тілі, болмысы арқылы кӛрініс тауып, сол ҧлттың «ғаламдық діни бейнесі» болып табылады. Діни лексиканың лингвофилософиялық семантикасы арқылы «ғаламның діни бейнесінің» ӛзіндік қҧндылығын анықтауға болады. Осы тҧрғыда теолингвистика саласы сакралды діни лексика, діни мәтіндер қҧрамын талдау ҥшін ерекше теолингвистикалық және семантикалық тәсілдер арқылы жҥзеге асады. Қазақ халқының тҧрмыс-тіршілігі, салт-дәстҥрі, наным-сенімдері, болмыс-бітімі, әлемге кӛзқарасы әуелде Тәңіршілдік, кейінірек Ислам діні негізінде қалыптасты. Қазіргі уақытта қоғамдық ортадағы ӛзекті болып отырған дәстҥрлі дініміздің тҧрақтылығын тілмен сабақтастықта қарастыру арқылы, «ғаламның діни бейнесін» лингвофилософиялық аспектіде арнайы зерттеуді қажет етеді.

1. Армстронг К. (2018) Иудаизм, христиандық пен исламдағы 4000 жылдық ізденіс: Құдайтану баяны. – Астана: Ұлттық аударма бюросы, 2018. – 421 б.

2. Байтенова Н.Ж., Құрманалиева А.Д. (2016) Дінтану сөздігі. – Алматы: Қазақ университеті, 2016. – 1-том. – 308 б.

3. Бекмағамбетов Ш. (1999) Тілдік таным негіздері және тілдік символдар. – Алматы: Ғылым, 1999. - 215 б.

4. Жиренов С.А. (2011) Когнитивтік лингвистика (Оқу құралы) – Алматы: Ұлағат, 2011. - 108 б.

5. Институт перевода Библии сайт [электрондық дерек]. Қолжетімділік: http://ibt.org.ru/ru/text?m=KAZ&l=John.1.1.3&g=1

6. Колшанский Г.В. (1990) Объективная картина мира в познании и языке. – Москва: Наука, 1990. – 108 с.

7. Киелі кітап (Таурат, Забур және Інжілден алынған таңдамалы жазбалар). (1993) – Стамбул: Жаңа өмір, 1993. – 461 б.