«ҚОРҚЫТ» ЖЫРЫНДАҒЫ КЕЙБІР РУ-ТАЙПА АТТАРЫ ТУРАЛЫ

Мақалада тҥркология ғылымына ортақ, ескі оғыз-қыпшақ дәуіріндегі оғыздардың батырлық жыры Қорқыт жырында кездесетін ономастикалық атауларды тарихи-танымдық, тілдік тҧрғыдан зерттеуді қарастырады. Автор соңғы кезде қазақтың әр дәуіріне қатысты тарихи жырлар мен аңыз-әңгімелердегі ономастикалық атауларды зерттеуде әлі де болса шешімін таппаған мәселелері барын алға тартады.
Жыр материалдарын отандық және шетелдік зерттеуші ғалымдардың пікірлері негізінде тарихи-тілдік тҧрғыдан кешенді зерттеу арқылы тіл дамуының заңдылықтарын, тілдік қабаттарын анықтауға, туған жер тарихын терең білуге ғылыми маңызы орасан зор. Сондықтан бҧл проблеманы бір ғана мақала аясында оғыз-қыпшақ тайпаларына ортақ мҧра – Қорқыт жырындағы ономастикалық атауларға жан-жақты тілдік талдау жасау мҥмкін емес.
Жалпы оғыз-қыпшақ дәуіріне тән тарихи жырлар мен аңыздардағы ономастикалық атауларды жинап, оны заманауи ғылымның жетістіктерімен сабақтастыра зерттеу – тҥркология, оның ішінде қазақ ономастикасының басты проблемаларының бірі болып табылады. Мақалада «Қорқыт» жырында кездесетін ру-тайпа аттарын лингистикалық тҧрғыда зерттеуге талпыныс жасалады.

1. Қорқыт ата кітабы. (1986) Оғыздардың батырлық жырлары: Эпос/Орыс тілінен ауд. Ә.Қоңыратбаев, М.Байділдаев. – А.: Жазушы, 1986. – 128 б., суретті.

2. Марғұлан Ә. (1985) Ежелгі жыр, аңыздар. Ғылыми-зерттеу мақалалары.../Құраст. Р. Бердібаев – А.: Жазушы, 1985. – 368 б., портр.

3. Әбдiрахманов Ә. (1975) Топонимика және этимология. – А.: «Ғылым», 1975. – 207 б.

4. Қойшыбаев Е. (1985) Қазақстанның жер-су аттарының сөздiгi. – А.,1985. – 256 б.

5. Жанұзақ Т. (2007) Қазақ ономастикасы. Атаулар сыры 3. – А.: Дайк-Пресс, 2007. – 524 б.

6. Ежелгі Үйсін елі. (2005) Қытай деректері мен зерттеулер (Құраст.: Ш. Ахметұлы). – Үрімжі., 2005. – 389 б.

7. Тынышпаев М. (1993) Материалы к истории киргиз-казахского народа. – А-Ата.: «Қазақ университеті», 1993. – 224 с.

8. Дербісәлі Ә. (2009) Қазақ руханиятындағы кердерилер//«Егемен Қазақстан» газеті, № 214-217, 24.06. 2009. – 8-9 б.

9. Жақыпов Ә. (1990) Ойсылқара ма, Қаусылқара ма?//Кіт.: Төрт түлік: төресі кім? (Құраст.: Ө. Ақыпбеков). – А.: Қайнар, 1990. - 204-216 б.

10. Қожанұлы М. (2011) Қазақ этнонимдер жүйесі (Қазақстанның батыс өңірі этнонимдеріне қатысты тарихи, шежіре және тілдік деректер негізінде) – Аст., 2011. – 448 б.

11. Қозы Көрпеш-Баян Сұлу. (2002)//Құраст.: М. Жолдасбеков, С. Қасқабасов – Аст.: Фолиант, 2002. – 696 б.

12. Қорқыт Ата кітабы. (1994) Түрік тілінен ауд. Б. Ысқақов. – А.: Жазушы, 1994. – 160 б.