ТҮРКІ ТІЛДЕРІНДЕГІ ТУЫСТЫҚ АТАУЛАРДЫҢ ФУНКЦИОНАЛДЫ-СЕМАНТИКАЛЫҚ ЖҮЙЕСІ
Аннотация
Когнитивті лингвистика ғылымының қазіргі даму кезеңі зерттеушілерге осы мәселелерді заманауи әдістер негізінде қайта қарастыру міндетін қояды, олардың бірі тілдік бірліктерді өзіндік жүйе ретінде зерттеу әдісі болып табылады. Түркі тілдерінде ең дамыған лексикалық-семантикалық топ туыстық атаулардан тұрады, олардың салыстыр-малы талдауы осы мақалада талданған. Бұл мақаланың өзектілігі оның түркологиядағы туыстық атаулары функционалды-семантикалық аспектіде зерттелетіндігінде. Тілдік фактілерді зерттеудің ономасиологиялық сипаты түркітанудағы жаңа бағытты білдіретін функционалдық лингвистиканың негізгі, жетекші қағидаты болып табылады. Тіл және оның деңгейлері тұтас жүйе ретінде ұсынылады, оның ішінде туыстық атаулар. Түркі тілдеріндегі туыстық атаулардың функционалды-семантикалық жіктелуі туыстық қатынастардың ең көп таралған мағыналарының генетикалық табиғатын анықтауға мүмкіндік береді. Барлық туыстық атаулар семантикалық құрылымдарда жетекші интеграл болып табылатын “туыстық” семасы негізінде бір лексикалық-семантикалық өріске біріктірілген.
Автор туралы
Б. Қ. Қасым
Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті
Қазақстан
Қазақстан
Филология ғылымдарының докторы, профессор
Алматы қаласы
Әдебиет тізімі
1. Покровская Л.А. Термины родства в тюркских языках // Историческое развитие лексики тюркских языков. М.: Изд-во АН СССР, 1961. С. 11-81; Термины родства в тюркских языках. М.: Наука, 1959. – 52 с.
2. Исследование по сравнительной грамматике тюркских языков. Ч.ІV. Лексика. М.: Наука, 1962. 128 с.
3. Джафаров Г.Г. О терминах седьмой-одинадцатой ступеней родства по прямой линии в азербайджанском языке // Синхронно-сопоставительный анализ языков разных систем. М.: Наука, 1971. С. 234-239;
4. Джафаров Г.Г. Термины родства в семантической системе и грамматической структуре языка // СТ, 1974. № 3. С. 22-32.
5. Кононов А.Н. К этимологии слова огул «сын» // Филология и история монгольских народов. Памяти академика Владимирцова Б.Я. М., 1958. С. 33-36.
6. Древнетюркский словарь. М.–Л.: Наука, 1969. С. 160.
7. Языки мира. Тюркские языки. Бишкек,1997. 543 с.
8. Қасым Б. Күрделі аталым жасалымы: когнитивті-дискурстық ұстаным (Зерт-теулер). Алматы: ЖК Волкова А.В., 2010. 383 б.
9. Бекбулатов Н.В. Башкирская система родства. М., 1981. 169 б
10. Қазақ тілінің қысқаша этимологиялық сөздігі. Алматы: Ғылым, 1966. 240 б.
11. Проблемы этимологии тюркских языков. Алма-Ата: Ғылым, 1990. 383 с.
Рецензия
Дәйектеу үшін:
Қасым Б.Қ. ТҮРКІ ТІЛДЕРІНДЕГІ ТУЫСТЫҚ АТАУЛАРДЫҢ ФУНКЦИОНАЛДЫ-СЕМАНТИКАЛЫҚ ЖҮЙЕСІ. TILTANYM. 2015;(2):59-64.
For citation:
Kassym B.K. THE FUNCTIONAL-SEMANTIC SYSTEM OF RELATED NAMES IN TURKIC LANGUAGES. Tiltanym. 2015;(2):59-64. (In Kazakh)
Қараулар: 190
Мақаланы эл. пошта арқылы жіберу 